Thursday, June 12, 2014

5 augusti - min mammas födelsedag och Korczaks dödsdag


Idag är den 5 augusti, min mammas födelsedag. Denna dag är också Korczaks dödsdag. För 69 år sedan såg min mor Janusz Korczak och barnen på väg till Umschlagsplatz och Treblinka. Hon såg genast att min far som arbetade vid Dom Sierot sedan 1933 var inte med. Min far (Misza) hade, tack vare arbetet utanför gettot som Korczak ordnat för honom, lämnat barnhemmet tidigt den 5 augusti 1942 denna ödesdag. På det sättet undkom han deportationen. Arbetet utanför gettots murar har troligen räddat hans liv.

Soliga och lyckliga dagar i gamla barnhemmet vid Krochmalnagatan. Bilden tagen troligen 1938.


Jag hade svårt att förstå en utsaga från Marek Rudnicki, en vän till min far och en av de sista som såg Korczak: Korczak kom aldrig levande till Treblinka. Hettan, trängsel, stanken och avsaknad av luften var fruktansvärd i de boskapsvagnarna de färdades i mot gaskamrarna i Treblinka.
På bilden Janusz Korczak omgiven av min far på höger sidan och Saba Lejzerowicz och Szmulek Gogol på andra sidan. Idag skall jag ringa Szmulek!

Śladami Korczaka i Domu Sierot w Warszawie - An essential guide to Korczak places in Warsaw



Co  mam zobaczyć w Warszawie? 

Proste pytanie od angielskiej pisarki Elizabeth Gifford zajmującej się pisaniem "fiction" o Korczaku i moim Ojcu. Taka współpraca pisarska.

Moja lista była krótka i taka właściwie powinna być.
  • Dom Sierot na Krochmalnej 92 i Nasz Dom na Bielanach (niedaleko stacja metra).
  • Okolice placu Grzybowskiego z Kościołem opisanym w liscie dzieci do Pana Proboszcza, synagoga i pomnik Korczaka z dziećmi niedaleko miejsca gdzie stał budynek Sienna 16/Śliska 9, ostatnie lokum Domu Sierot w Getcie Warszawskim. Potem, spacerem do szpitala im. Bersonów i Baumannów na Siennej 60.
  • Okolice ulicy Bielanskiej 18 gdzie urodził sie Korczak z przejsciem do ZIHu (Żydowski Instytut Historyczny) obok którego była na ulicy Tłomackie, Wielka Synagoga do której chodził Korczak jako dziecko i przy wielkich swietach zydowskich równiez dzieci z Domu Sierot.
  • Ogród Saski, Krakowskie Przedmiescie z Uniwersytetem i Instytutem Higieny na Karowej 31. Róg ulicy Krakowskie Przedmiescie i Miodowej - tam mieszkał w nieistniejacym teraz domu Korczak po przeprowadzce z ulicy Bielanskiej 18.
  • Umszlag z pozostałymi budynkami i ulica Miła 18, kopiec, grób Anielewicza.
  • Ulica Chłodna z mostem i budynkiem nr. 33 którego nie ma i trochę dalej Gmach Sądów na ulicy Ogrodowej/Leszno. Most to droga Korczaka i dzieci podczas deportacji do obozu smierci 5 sierpnia 1942 roku.
  • Cmentarz Żydowski z pomnikiem Korczaka i grobami jego rodziny i Czerniakowa!
  • Ostatni adres Korczaka przed wybuchem Drugiej wojny swiatowej, ulica Złota nr. 8. Ewentualnie, Szkołę Korczaka na Pradze.
Thats it!


What should I see in Warsaw? 

A simple question I just got from  an English writer engaged in writing "fiction" about Korczak and my Father. 


My list was short:


1. Orphanage Dom Sierot at 92 Krochmalna street and Nasz Dom - Our Home at Bielany 

2. Surroundings of Grzybowski Square with the Church, synagogue and memorial Korczak with children at the spot where the building Sienna 16/Śliska 9 stood. Possibly, also the  Berson and Baumann hospital at Sienna 60.
3. The Saxon Garden, Krakowskie Przedmiescie with the University and the Institute of Hygiene at Karowa street. 
4. Umschalgsplatz with the two surounding buildings and street Mila 18 mound, grave. 
5. Chlodna Street there the bridge is marked and no. 33 Chlodna which does not exist and a bit further on the street Court Building at the Ogrodowa / Leszno streets.
6. Jewish cemetery with a Korczak monument and the graves of his family. Also Jakub Mortkowicz and Czerniakow graves.
7. Former Russian gymnasium in Praga, a suburb on the right bank of the Warsaw at 16 Brukowa and Namiestnikowa street (today corner of Okrzei and  Sierakowskiego), that Korczak once attended during "Tsar time".

At this blog

1. Orphanage Dom Sierot at 92 Krochmalna street
http://jimbaotoday.blogspot.se/2012/01/korczak-orphanage-in-warsaw_02.html
http://jimbaotoday.blogspot.se/2013/11/misza-wasserman-wrobewskis-first-houres.html

2. Grzybowski Square and the church (in Swedish and below it, in English).
http://jimbaotoday.blogspot.se/2010/11/familjen-rozental-warszawa-twarda-3-m.html
and Berson and Baumann hospital


Berson and Baumann hospital
Dom Sierot building Sienna 16/Śliska 9
http://jimbaotoday.blogspot.se/2013/08/korczak-dom-sierot-sienna-16-sliska-9.html
Dom Sierot - last houres
http://jimbaotoday.blogspot.se/2012/08/korczaks-last-day-at-16-sienna-street.html

3. The Saxon Garden
The Saxon Garden

4. Umschalgsplatz
http://jimbaotoday.blogspot.se/2011/05/when-pictures-change-from-colour-to.html
http://jimbaotoday.blogspot.se/2008/03/660-meters-and-26-years-or.html
Mila 18
http://jimbaotoday.blogspot.se/2013/04/mia-18-where-are-you-today-warsaw.html

5. Chlodna Bridge
http://jimbaotoday.blogspot.se/2012/08/korczak-and-bridge-over-chodna-street.html
Court building (in Polish)
http://jimbaotoday.blogspot.se/2013/10/ulica-biaa-widziaa-bardzo-duzo.html

6. Jewish cemetery with a Korczak monument


Jewish cemetery with a Korczak monument. My father, Misza Wasserman-Wroblewski stands in front of it.